Cách để Trồng hoa nhài
Phần 1 trong 3: Trồng hoa nhài
1. Chọn giống hoa. Hoa nhài có đến hơn 200 loài, mỗi loài có các đặc tính riêng. Một số thuộc loại cây thường xanh, một số thuộc loài rụng lá. Một số có dạng dây leo, số khác mọc thành bụi. Một số khá “đỏng đảnh” cần phải trồng trong nhà, số khác có sức chống chọi tốt với sương giá. Hãy mua giống hoa nhài phù hợp với nhu cầu của bạn. Bạn có thể tìm mua cây hoa nhài trồng sẵn trong chậu ở vườn ươm hoặc có thể đặt mua hạt giống trên mạng. Những giống hoa nhài phổ biến nhất ở các vườn ươm là:
| Giống hoa | Nhu cầu chăm sóc | Đặc tính |
|---|---|---|
| Jasminum officinale (hoa nhài mùa hè) | Ánh nắng toàn phần hoặc một phần; trồng ngoài trời trong khí hậu ôn hòa; trồng trong nhà nếu thời tiết khắc nghiệt | Hoa hình sao, màu trắng; hoa nhài leo phổ biến ở nhiều vùng. |
| Jasminum nudiflorum (hoa nhài mùa đông) | Ánh nắng toàn phần hoặc một phần; trồng ngoài trời ở hầu hết các vùng khí hậu | Hoa vàng; ít cần chăm sóc; che phủ đất tốt. |
| Jasminum parkeri | Ánh nắng toàn phần hoặc một phần; trồng ngoài trời trong khí hậu ôn hòa; trồng trong nhà nếu thời tiết khắc nghiệt | Hoa màu vàng; mọc thành bụi. |
| Jasminum fruticans | Ánh nắng toàn phần hoặc một phần; trồng ngoài trời trong khí hậu ôn hòa; trồng trong nhà nếu thời tiết khắc nghiệt | Hoa màu vàng hình ống; cây bụi thường xanh. |
| Jasminum sambac | Ánh nắng toàn phần hoặc một phần; trồng trong nhà, ngoại trừ trong vùng khí hậu nhiệt đới | Hoa có hương thơm có thể làm thành loại trà ngon; đòi hỏi môi trường trong nhà có thể kiểm soát được ở hầu hết các vùng khí hậu. |
2. Tìm vị trí thích hợp cho cây hoa nhài. Mỗi giống hoa nhài đòi hỏi điều kiện trồng khác nhau, do đó bạn nên tìm hiểu một chút để biết cần phải đáp ứng các nhu cầu gì cho cây. Để cây hoa nhài sinh trưởng tốt, bạn cần phải cung cấp ánh nắng mặt trời và nhiệt độ thích hợp. Khi tìm vị trí trồng hoa nhài, bạn hãy lưu ý những điểm sau đây:
- Nhu cầu về ánh nắng mặt trời của cây. Hầu hết các giống hoa nhài đều cần ánh sáng mặt trời một phần hoặc toàn phần, mặc dù cũng có một số ít giống hoa có thể sinh trưởng trong bóng râm hoàn toàn.
- Khả năng chịu đựng của cây trong vùng khí hậu bạn đang sống. Xác định xem liệu giống hoa nhài bạn chọn sẽ sinh trưởng tốt ngoài trời hoặc cần trồng trong chậu và đặt trong nhà để có thể kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm. Nếu muốn trồng cây ngoài trời, bạn cần chọn vị trí ấm nhất có thể.
- Không gian cần thiết cho cây sinh trưởng. Một số giống hoa nhài leo mọc theo tường hoặc hàng rào, một số khác bò trên mặt đất và giúp che phủ đất, một số khác mọc thành bụi. Bạn cần chọn vị trí phù hợp cho giống cây bạn chọn.
3. Chuẩn bị đất trồng cây. Hầu hết các giống hoa nhài phát triển tốt nhất trên đất màu mỡ và thoát nước tốt. Dù là trồng cây xuống đất hoặc trong chậu, bạn cũng nên chuẩn bị đất bằng cách bón một lớp phân trộn dày khoảng 5 cm. Bước này sẽ đảm bảo rằng cây hoa nhài sẽ ra hoa tươi tốt suốt mùa sinh trưởng.
- Nếu định trồng hoa ngoài trời, bạn cần kiểm tra vị trí trồng để đảm bảo độ thoát nước tốt. Đào một hốc đất và đổ đầy nước vào. Nếu nước ngấm nhanh vào hốc đất và thoát đi hết thì nghĩa là nơi đó có độ thoát nước tốt. Nếu nước đọng lại và chảy đi rất chậm, bạn nên tìm một vị trí khác.
4. Trồng cây. Nhẹ tay lấy cây hoa nhài ra khỏi chậu và tưới nước vào bầu rễ. Kích thích rễ bằng cách cào nhẹ dọc theo các rễ cây. Đào một hốc đất có kích thước gấp đôi bầu rễ và đặt cây hoa nhài vào. Đắp đất xung quanh hốc hơi cao hơn mặt đất một chút để tạo thành chỗ giữ nước. Nhẹ nhàng vỗ đất xung quanh gốc cây vừa trồng để giữ cho cây đứng vững. Tưới nhiều nước xung quanh gốc cây để giúp cây ổn định. Đắp thêm đất nếu cần thiết để cây có thể đứng thẳng.
- Mặc dù trồng cây con mua ở vườn ươm là cách phổ biến nhất để trồng hoa nhài, bạn vẫn có thể trồng bằng hạt. Hạt hoa nhài có tỷ lệ nảy mầm thấp và đòi hỏi được chăm sóc đặc biệt tùy từng giống cây. Bạn có thể gieo hạt vào chậu đặt trong nhà với đất chuyên dùng để gieo hạt, sau đó luyện cho cây cứng cáp và trồng ra ngoài trời khi kết thúc đợt sương giá cuối cùng.
- Một cách khác để trồng hoa nhài là giâm các cành cây bánh tẻ cắt ra từ cây trưởng thành. Vào giữa mùa hè hoặc mùa thu, bạn hãy cắt những cành khỏe mạnh dài khoảng 15 cm từ cây hoa nhài. Chuẩn bị một chậu đất và cắm các cành hoa nhài vào chậu. Trong mùa đông, đặt cây ở cửa sổ có ánh nắng mặt trời chiếu vào, chăm tưới nước và trồng ra ngoài vào mùa xuân.
Phần 2 trong 3: Chăm sóc cây hoa nhài
1. Cắm cọc cho giống hoa nhài leo. Nhiều giống hoa nhài cần dựa vào cọc để phát triển khỏe mạnh và vững vàng. Bạn cần cắm cọc hoặc giàn mắt cáo cách gốc cây khoảng vài cm và nhẹ nhàng quấn các nhánh cây quanh cọc khi cây lớn, và nó sẽ tự mọc. Nếu trồng cây hoa nhài cạnh tường hoặc hàng rào, bạn hãy luyện cho cây mọc lên cao đến khi nó tự mọc được.
- Để đảm bảo cây hoa nhài có thể tự dựa vào cọc hoặc giàn, bạn có thể dùng dây buộc lỏng vào cọc. Tháo dây ra khi thân cây đã cứng cáp.
2. Giữ môi trường ẩm. Tưới nước xung quanh cây hoa nhài trong suốt mùa sinh trưởng để giữ cho đất ẩm nhưng không ướt sũng. Nguyên tắc tốt nhất để xác định lúc cần tưới cây là khi đất bắt đầu có vẻ hơi khô. Dùng ngón tay để thử – chọc ngón tay xuống đất khoảng 5 cm; nếu thấy khô, bạn hãy tưới cây. Nếu trồng hoa nhài trong chậu, bạn cần đảm bảo đất trong chậu phải thoát nước tốt và tưới mỗi ngày một lần.
- Tưới cây hoa nhài từ dưới lên để tránh làm ướt lá. Mặt trời sẽ thiêu đốt lá cây nếu những giọt nước còn đọng lại trên lá trong những giờ nắng gay gắt.
- Đối với hoa nhài trồng trong nhà, bạn cần lưu ý về độ ẩm trong không khí cũng như trong đất. Những giống hoa nhài mỏng manh cần độ ẩm từ 30-45. Bạn có thể dùng máy tạo ẩm hoặc dùng bình xịt để phun sương cho cây thường xuyên.
3. Bón phân cho hoa nhài mỗi tháng một lần. Trong suốt mùa sinh trưởng của cây hoa nhài, việc bón phân mỗi tháng một lần có thể giúp cây tiếp tục nở hoa. Rắc loại phân bón cân đối tan trong nước xung quanh gốc cây, hoặc dùng phân bón dạng lỏng pha loãng.
- Có một cách khác, bạn có thể bón phân cho cây hoa nhài bằng cách trộn khoảng 2,5 cm phân trộn vào đất xung quanh gốc cây. Cẩn thận kẻo làm đứt rễ.
- Bón phân trên mặt đất cũng có tác dụng tốt; khi bạn tưới cây, nước sẽ đưa chất dinh dưỡng trong phân trộn ngấm vào đất.
4. Cắt tỉa cây. Trong suốt mùa sinh trưởng của cây hoa nhài, bạn nên loại bỏ lá, hoa và cành chết bằng cách ngắt chúng đi hoặc dùng kéo cắt tỉa khỏi cành chính. Tỉa gọn gàng bằng cách cắt những cành mọc lòa xòa. Khi cắt tỉa các cành cây một cách có chủ ý, bạn có thể tạo hình dạng cho cây leo. Hoa nhài dạng cây bụi và các loại sống trong nhà ít phải cắt tỉa hơn.
- Không cắt tỉa trước và trong mùa hoa nhài nở hoa, vì việc này có thể cản trở cây đơm hoa. Bạn cần chờ đến khi kết thúc mùa hoa nở.
- Để cải thiện hình dạng của cây bụi như hoa nhài, bạn có thể tỉa bớt khoảng 1/3 số cành cây sau mùa nở hoa. Bụi cây sẽ mọc trở lại trong mùa sau với hình dạng đầy đặn hơn.
5. Che phủ cây hoa nhài vào mùa thu và mùa hè. Để bảo vệ cây hoa nhài qua mùa đông, bạn nên phủ một lớp lá thông khô, phân chuồng hoặc phân trộn xung quanh gốc cây. Điều này sẽ đảm bảo cho hệ thống rễ không đóng băng hoàn toàn trong mùa đông, và cây hoa nhài của bạn sẽ xanh tươi trở lại khi thời tiết ấm áp hơn. Vào mùa hè, bạn cũng nên thực hiện tương tự để giữ nước và điều hòa nhiệt độ trong đất.
- Nếu trồng cây hoa nhài trong chậu và đặt ngoài trời, bạn có thể đem cây vào nhà trong mùa đông thay vì đắp lớp phủ.
- Hoa nhài trồng trong nhà quanh năm không cần che phủ nhiều. Tuy nhiên bạn nên đặt cây trong phòng có nhiều ánh nắng mặt trời chiếu vào với nhiệt độ ổn định từ 15,5 đến 21 độ C.
6. Chú ý đề phòng dịch hại. Nói chung cây hoa nhài thường không bị sâu bọ quấy rầy, nhưng tốt nhất bạn vẫn nên để mắt đến một số loài côn trùng vốn có thể ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây. Nếu bạn nhìn thấy các loài sâu bọ sau trên cây hoa nhài, hãy dùng tay bắt và bỏ chúng vào lọ nước xà phòng hoặc rửa lá hoa nhài bằng nước xà phòng hoặc bằng dung dịch dầu neem và nước:
- Rệp vừng
- Rệp sáp
- Nhện đỏ
- Rệp vảy
7. Kích thích cây nở hoa lại. Nếu cây hoa nhài mọc xanh tốt nhưng không nở hoa, có lẽ đất trồng cây có quá nhiều ni tơ, thường là do bón phân quá nhiều. Hoặc cây hoa nhài của bạn có thể bị căng thẳng do các vấn đề như tưới nước quá nhiều hoặc quá ít, nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh, không đủ ánh sáng hoặc không khí tù đọng.
- Hoa nhài trồng trong nhà cũng cần được nghỉ ngơi vào mỗi mùa thu.
Phần 3 trong 3: Thu hoạch hoa nhài
1. Cắt hoa nhài vào chưng trong nhà. Một bụi hoa nhài thường có nhiều hoa nở suốt mùa, và bạn có thể đem hoa vào để tô điểm cho ngôi nhà. Dùng kéo sắc hoặc kéo cắt tỉa cây cắt những cành có nhiều hoa và lá. Cắm vào nước ngay để giữ cho hoa được tươi.
2. Thu hoạch nụ hoa nhài để làm trà. Khi cây nở hoa vào mùa xuân và hè, bạn có thể tự chế biến loại trà riêng của mình bằng những nụ hoa nhài. Trà hoa nhài được biết là có tác dụng giúp hồi phục, đặc biệt khi pha trộn với lá trà xanh. Để làm trà hoa nhài, bạn hãy làm theo các bước sau đây:
- Sáng sớm thức dậy, bạn hãy nhẹ tay ngắt những nụ hoa nhài. Tinh chất hoa mạnh nhất vào thời gian này trong ngày.
- Rải một lớp nụ hoa vào khay nướng bánh.
- Nướng nụ hoa trong lò với nhiệt độ thấp nhất – 93 độ C hoặc thấp hơn. Bạn cũng có thể phơi khô các nụ hoa dưới cửa sổ có ánh nắng chiếu vào trong căn phòng khô ráo.
- Đợi nụ hoa khô hoàn toàn. Nếu bạn nướng hoa trong lò, thời gian này mất khoảng 3 tiếng. Nhớ đừng để quá lửa.
- Để các nụ hoa trong khay qua đêm trước khi cất.
- Bảo quản nụ hoa trong lọ đậy kín. Khi muốn pha trà, bạn hãy cho một thìa nụ hoa vào nước sôi. Để cho ngấm khoảng 4 phút, sau đó lọc lại và thưởng thức.
3. Dùng nụ hoa nhài để làm dầu thơm. Nếu muốn khai thác mùi hương đậm và ngọt ngào của hoa nhài để làm nước hoa, bạn có thể tự làm dầu thơm bằng những nụ hoa tươi. Bạn cần một lọ thủy tinh có nắp đậy chặt và một loại dầu nền. Dầu hạnh nhân, jojoba, ô liu hoặc dầu thầu dầu đều là những lựa chọn tốt. Bạn có thể làm theo các bước sau đây:
- Hái 1/4 cốc nụ hoa nhài vào buổi sáng.
- Bỏ nụ hoa vào túi ni lông và dùng búa gõ nhẹ để dầu tiết ra.
- Bỏ nụ hoa vào lọ và rót 1/2 cốc dầu nền lên trên. Đậy kín lọ, để nơi mát và tối trong 24 giờ.
- Lọc bỏ nụ hoa và thử ngửi mùi dầu. Nếu muốn dầu có mùi hương đậm hơn, bạn có thể thực hiện quá trình lại lần nữa với những nụ hoa mới. Tiếp tục ngâm các nụ hoa tươi trong dầu cho đến khi có hương thơm đậm như mong muốn.
- Chuyển dầu sang lọ thủy tinh màu xanh dương hoặc màu hổ phách để bảo quản lâu dài. Bạn có thể chấm vào dầu và dùng như nước hoa, hoặc dùng dầu thơm như một nguyên liệu pha chế lotion, son dưỡng môi và các sản phẩm khác.
Lời khuyên
- Bạn có thể nhân giống hoa nhài trong mùa hè bằng cách giâm cành.
- Không phải giống hoa nhài nào cũng có hương thơm. Nếu thích hương thơm, bạn nên đảm bảo chọn giống hoa nhài thơm.
- Trồng hoa nhài gần nhà, sân trong nhà hoặc lối đi để thường thức được hương thơm ngào ngạt của hoa và ngắm những chú chim ruồi và bướm bị hoa thu hút bay đến.
- Dùng phân bón có hàm lượng phốt pho cao (15-30-15) để kích thích cây mọc nhiều hoa nhất.
- Hoa nhài có thể phát triển tươi tốt trong điều kiện thuận lợi. Để kiểm soát sự sinh trưởng của cây, bạn cần cắt tỉa cây thường xuyên. Cắt tỉa cây sau đợt hoa nở và trong suốt mùa hè để giúp cây phát triển và ngăn chặn các cành cây dài quấn vào nhau nếu bạn không luyện cho cây leo lên giàn hoặc các cấu trúc chống đỡ khác.
Những thứ bạn cần
- Cây hoa nhài
- Xẻng làm vườn
- Găng tay làm vườn
- Phân trộn
- Bay làm vườn
- Dây buộc cây
- Lá thông khô
